Nổi tiếng bởi là một vùng khí hậu khắc nghiệt và từng là nơi lưu đày tù nhân từ thời xa xưa... những năm sau này, cái tên Tômsk chỉ được biết đến là một thành phố cấm và sau nữa lại trở nên nổi tiếng bởi là một “thành phố sinh viên” với các trường đại học danh tiếng, là nơi nghiên cứu khoa học và đào tạo có uy tín của cả một vùng Sibêri rộng lớn của nước Nga. Điệp Anh, phóng viên Đài TNVN thường trú tại LB Nga vừa có chuyến thăm một trong số trường đại học lớn và lâu đời nhất ở đây có bài phản ánh.
Đã được nghe biệt danh “Thành phố sinh viên” từ lâu nên khi được mời tham dự chuyến thăm và tìm hiểu về thành phố, về trường đại học ở đây, chúng tôi vô cùng háo hức. Và càng háo hức hơn khi nhìn vào một chương trình làm việc kín đặc trong 2 ngày, chúng tôi sẽ có dịp được tìm hiểu kỹ về ngôi trường cổ nhất ở vùng Sibêri xa xôi này, ngôi trường đã trở thành biểu tượng của thành phố - TGU.
Trường Đại học Tổng hợp Quốc gia Tômsk (viết tắt theo tiếng Nga là TGU; theo tiếng Anh là TSU) được Nhà vua Alêchxandr Đệ Nhị ký Sắc lệnh thành lập vào năm 1878 và chính thức đi vào hoạt động sau đúng 10 năm xây dựng, kiện toàn hệ thống nhân sự. Trong buổi giới thiệu với nhóm phóng viên báo chí quốc tế thăm trường, Giáo sư, Tiến sỹ khoa học Artem Rykun, Hiệu trưởng phụ trách hoạt động đối ngoại cho biết:
“Nếu nói về quan hệ giữa các bộ môn thì có thể khẳng định trường của chúng tôi là một thể thống nhất rất mạnh. Trong đó ngoài những chuyên ngành đào tạo chính quy trình độ cao đã được khẳng định ... còn có 3 khoa đào tạo qua mạng internet và hai khoa đào tạo cả bằng tiếng Nga và tiếng Anh với nhiều chuyên ngành khác nhau”
Trong câu chuyện của ông, chúng tôi được biết thêm rằng, TGU đạt thương hiệu giáo dục nổi tiếng trên toàn thế giới với vị trí thứ 5 trong danh sách các trường đại học lâu đời và uy tín nhất LB Nga, đứng thứ 5 trong top 15 trường đại học đạt thành tích tốt nhất trong chương trình quốc gia nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế của 5 nước có nền kinh tế mới nổi (BRICS). Chưa hết, TGU còn là trường đại học duy nhất của thành phố Tômsk lọt vào top 10 trường đại học tốt nhất các nước SNG, Gruzia, Latvia, Litva và Estonia....
Không chỉ bằng vào những lời “tự đánh giá” của lãnh đạo nhà trường, chúng tôi đã được “mục sở thị” khi đi thăm các cơ sở vật chất của trường, từ những khu nhà làm việc, giảng đường, thư viện, khuôn viên rộng lớn đầy cây xanh... đến cả một vườn thực vật mang tên “Bách thảo Siberi” (lớn nhất của vùng) ... rồi những trung tâm nghiên cứu khoa học, tin học, một trung tâm thí nghiệm, nghiên cứu lớn tại khoa Hóa, nơi cho ra những sản phẩm hóa chất, dược liệu và những công trình nghiên cứu phục vụ y học v.v... Chúng tôi càng ngạc nhiên hơn khi ngẫu nhiên được tham dự một buổi hòa nhạc ngay trong trường. Thì ra, ở đây thường xuyên diễn ra hoạt động này vì các nghệ sỹ tham gia biểu diễn chính là các giảng viên, sinh viên và khách mời của khoa Văn hóa và Nghệ thuật. Khoa này đào tạo những chuyên ngành tương đương như một học viện âm nhạc và mỹ thuật.
Những con số thường rất khó nhớ, đã thế ở trường TGU lại có rất nhiều: nào là hơn hai chục khoa, hơn 130 ngành học và chuyên ngành, rồi hàng trăm chương trình đào tạo thạc sỹ bằng tiếng Anh, đào tạo văn bằng 2 v.v... nhưng chúng tôi đã hết sức ấn tượng với con số về đội ngũ giảng viên có trình độ cao ở đây: hơn 400 tiến sỹ, 800 phó tiến sỹ. Hơn thế nữa, truyền thống của đội ngũ này với những cái tên đã đi vào lịch sử khoa học thế giới và Nga càng khiến chúng tôi ấn tượng hơn. Đó là những cái tên như Pavlov, Mendeleev, Semenov, Florinsky, Potanin (trong đó Pavlov và Semenov được nhận giải thưởng Nôbel)... là những nhà khoa học, những giáo sư đã từng có thời gian tham gia giảng dạy tại TGU.
Một con số cũng ấn tượng nữa là với 136 năm thành lập, đến nay TGU đã đào tạo hơn 150 nghìn sinh viên tốt nghiệp mà 100 trong số đó là thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, Viện Khoa học Y tế Nga và Viện Hàn lâm khoa học trong khối các nước SNG... Số sinh viên nước ngoài theo học TGU cũng rất lớn, trong số đó, chủ yếu là sinh viên đến từ các quốc gia thuộc Cộng đồng Các quốc gia Độc lập; một số nước châu Á. Một số nước châu Âu, Mỹ cũng gửi sinh viên sang học tập tại trường này với chủ yếu là học ngôn ngữ và văn học Nga.
Chúng tôi đã trao đổi với các lưu học sinh nước ngoài tại đây và được biết, mọi điều kiện học tập, nghỉ ngơi và sinh hoạt tại trường đều khá phù hợp cả về chi phí và chất lượng. Là một sinh viên Việt Nam duy nhất đang theo học ở cả hai trường, đó là TGU (văn bằng 2), chuyên ngành biểu diễn âm nhạc và Đại học Bách khoa Tômsk, chuyên ngành ngôn ngữ dịch thuật, Đặng Mai Hương, có ý kiến đánh giá về sự khác biệt giữa hai trường Đại học lớn này như sau:
“Tôi nhận thấy rằng, hệ thống đào tạo của trường TGU là rất truyền thống, còn ở trường Bách Khoa thì đã chuyển đổi sang hệ thống mới. Như trường hợp của tôi, vì tôi học chuyên ngành âm nhạc nên cũng có đôi chút khác với khoa khác. Có thể khẳng định, Trường TGU đào tạo các chuyên ngành kinh tế, văn hoá xã hội khá là tốt, bài bản và chính thống”.
Tuy nhiên, điều đáng tiếc là hiện nay, mặc dù số sinh viên Việt Nam theo học ở thành phố Tômsk là không ít, tới gần 200 em... thế nhưng vì những lý do khách quan, số em được đào tạo ở TGU lại không nhiều. Qua trao đổi với ông Alecxay Kniazev, phó Tỉnh trưởng tỉnh Tômskm phụ trách khoa học – Giáo dục, chúng tôi được biết, trước kia Nhà trường chưa chú ý nhiều đến hướng phát triển nguồn sinh viên Việt Nam. Gần đây ông cùng một số đoàn đại biểu của Tômsk cũng như trường TGU đã sang thăm Việt Nam, thiết lập quan hệ với Việt Nam trong lĩnh vực đào tạo đại học với những thỏa thuận được ký kết. Hy vọng, với những bước đi mới đang được triển khai, mối quan hệ hợp tác cũng như việc Chính phủ Việt Nam gửi đào tạo các sinh viên Việt Nam tại ngôi trường danh giá nhất nhì trong toàn LB Nga và khu vực này, thời gian tới sẽ có nhiều “cử nhân” tương lai của đất nước được thụ hưởng các điều kiện nghiên cứu, đào tạo chất lượng cao ở đây./.
Một số hình ảnh về chuyến thăm:
Gặp gỡ sinh viên ngoại quốc tại Thư viện tìm hiểu về cuộc sống và học tại TGU
Công dân Danh dự của vùng Siberi - Nhà khoa học lớn - Giáo sư Potanin - Người từng giảng dạy tại trường TGU
Hàng trăm loại cây từ các miền khí hậu được nuôi trồng tại Vườn Thực vật của trường TGU
Khu tưởng niệm những liệt sỹ trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc (1941-1945) là sinh viên và nhân viên của trường TGU
Khuôn viên trường TGU là một rừng cây với các loại thông, bạch dương, từng... vào mùa hè rợp bóng lá xanh
Một buổi hòa nhạc tại TGU với sự tham gia của các giảng viên và sinh viên của trường
Nhiều loại cây và hoa được ươm trồng phục vụ nghiên cứu và kinh doanh
Tòa nhà chính của ĐHTH Tomsk - Biểu tượng của TP Tomsk

Vườn Thực văn Siberi - Nơi ươm trồng hàng trăm loại cây phục vụ nghiên cứu và du khách tham quan
(Điệp Anh, VOV Moscow, 05/06/2014)
(theo vov.vn)